Otonom Yatırımlar Ne Demektir?

Yatırım, gelecekte ulaşılmak istenen karın devamlılık arz etmesi için sermayenin yönlendirilmesi ve belirli bir alanda kullanımıdır. Bu bağlamda yatırımlar bireyler ve kurumlar tarafından yapılacağı gibi, devletler tarafından da yapılır. Devlet, milli gelir düzeyini artıracak yatırımlar yaptığı gibi, geri kalınmış ya da iyileştirilmeye ihtiyacı olan konularda, daha iyi koşullar sunmak için santral, yol, bina, köprü, baraj, savunma ve ulusal güvenlik ile ilgili de yatırımlar yapar. Otonom yatırımlar, tam da bu örneklerde olduğu gibi milli gelirin artışından kaynaklı talep fazlasının arzla desteklenmesinden bağımsız olan yatırımlardır.

Devletin alt yapı için gerçekleştirdiği yatırımlar otonom yatırımlar olarak açıklanır. Diğer bir deyişle otonom yatırımlar uzun vadeli ve milli gelirdeki değişimlerden etkilenmeden icra edilir. Otonom yatırımlar milli gelir seviyesindeki değişmelerden bağımsız olsa bile, bu tür yatırımların faiz haddindeki değişmelerden tamamen bağımsız olduğu ve etkinlik ilkesine hiç uymadığı söylenemez. Örneğin bir ülkenin dış tehdit içeren düşmanlarının olması ve yakın zamanda bir tehlike ile karşılaşabileceği riski üzerine savunma sanayiine yatırım yapması bir otonom yatırımdır. Bu yatırımın sonucu ülkenin dış tehdidinin gerektirdiği hızlı karar alma sonucu ülkedeki piyasa ve reel faiz oranı, yatırımın maliyeti gibi unsurlar da göz önüne alınır. Zorunluluk teşkil etmeyen bir otonom yatırım maliyetler ve ülkenin ekonomik durumu dikkate alınarak ertelenebilir, hatta hiç yapılmayabilir.

Ömrünü tamamlamış bir makinenin daha gelişmiş bir yeni modeli ile değiştirilmesi de otonom yatırımdır. Kısaca otonom yatırımlar, cari hasıla ne olursa olsun yapılması kararlaştırılan, daha çok uzun vadeli değerlendirmelere dayanan yatırımlardır.

Yatırım Ne Demek?

Genel olarak yatırım, ekonomik parametrelerin kar etmek amaçlı bir ürüne yönlendirilmesi ve bu ürünün bir amaç doğrultusunda kullanılması kaydıyla değerlendirilmesine denmektedir. Kavram olarak bu şekilde açıkladığımız yatırım, kişi ya da kuruluşların kendi sermayeleri ile gayrimenkul, hisse senedi edinmesi, bir kurumun fabrika satın alması, bir kişinin geleceğine yatırım yapmak için bireysel emeklilik sistemine dahil olması örnek verilebilir. Yatırım her zaman maddi bir alımdan kaynaklı değildir. Kişi, gelecekte daha iyi konumda olabilmek için bugünden işine ve kendine avantaj sağlayacak bir alana yatırım yapmak amacıyla aldığı eğitim, kişisel gelişim ve özel yeteneğinin iyileştirilmesi nedeniyle enstrüman çalma, ressamlık öğrenme vs. gibi kurslara gitmesi ve üstünlük, yetkinlik elde etmesi yönünde emek vermesi de yatırımın farklı bir anlamını ifade eder. Yatırım kazanç odaklı bir davranıştır. Kazanmak esastır, ancak bazı yatırımlar zarar etme yönünde dezavantaj sağlayabilir.

Otonom Yatırımlar Kimler Tarafından Yapılır?

Devletin, otonom yatırımları kendisi icra ettiği gibi, özel sektördeki bir kuruma vermesi söz konusu da olabilmektedir. Örneğin, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’na bağlı Karayolları Genel Müdürlüğü, bünyesindeki Yol Yapım Dairesi Başkanlığı bir bölgedeki yol-yapım işlerini tamamlaması için o işi inşaat firmasına verebilir. Devletin bu örnekte olduğu gibi geri kalmış bir bölgeyi kalkındırmak için giriştiği, yol, baraj, santral, metro, köprü türünden yaptırmak istediği yatırımlar, otonom yatırımlar açısından değerlendirildiği için hepsini kendi bünyesinde yaptırması mümkün olmayabilir. Bu nedenle farklı firmalara ihale usulü ile işleri yaptırır. Dolayısıyla otonom yatırımlar devlet ve özel sektör tarafından yapılır.